Ostatnio na naszej uczelni 22 lutego miała miejsce międzynarodowa konferencja pt. "Zbrodnie Sądowe w latach 1944-1989. Konformizm czy relatywizm moralny środowisk prawniczych?”. Współorganizatorami konferencji wraz z naszą uczelnią był Instytut Pamięci Narodowej oraz Winnicki Instytut Kooperatywny.
Na konferencji pojawili się przedstawiciele świata nauki, pracownicy wymiaru sprawiedliwości, nauczyciele oraz studenci zainteresowani ową problematyką wymiaru sprawiedliwości. Przybyły również rodziny osób, które doświadczyły represji ze strony systemu komunistycznego. Prelegentami byli naukowcy nie tylko z Polski, ale również z Ukrainy, Słowacji, Czech oraz odległej Australii. Występowali prawnicy, policjanci, przedstawiciele uczelni wyższych, doktoranci, pracownicy IPN oraz badacze niezależni. Poruszano tematy międzynarodowe, ogólnopolskie i regionalne.
Głównym moderatorem oraz jednym z pomysłodawców konferencji był wykładowca naszej uczelni dr Dariusz Palacz. Wielki wkład w zorganizowanie konferencji włożyli również prorektor dr Krzysztof Wątorek, asystentka na wydziale prawa mgr Paulina Wzorek oraz studenci, którzy pomagali przy rejestracji uczestników.
Cała konferencja składała się z panelu wprowadzającego dla wszystkich uczestników, a następnie nastąpił podział na trzy panele tematyczne takie jak:
- Aspekty prawne funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości w latach 1944-1989,
- Działania komunistycznego aparatu represji wobec obywateli Polski i innych krajów demokracji ludowej,
- Zbrodnie i represje komunistyczne- studium przypadku gdzie każdy uczestnik mógł wybrać interesujący go panel.
Podczas trwania konferencji mogliśmy wysłuchać referatów takich jak:
- Adam Zitek- Sądownictwo w okresie stalinowskim w Czechosłowacji i Polsce- porównanie najważniejszych cech,
- dr Anna Kanarek-Równicka - Niepisane źródła prawa w państwie totalitarnym,
- dr Ludymyła Prytusiak- Recydywy represji Tatarów krymskich,
- dr Joanna Żelazko- Wyroki sądów wojskowych, jako jedna z metod walki komunistycznego państwa z konspiracją niepodległościową. Na przykładzie orzeczeń WSR w Łodzi 1946-1955,
- dr Mieczysław Kopeć- Powoływanie ławników w świetle aktów prawnych i dokumentów okresu PRL,
- dr Krupnyk Lubow- Adwokaci w politycznych procesach sądowych 1950-1980 w Radzieckiej Ukrainie,
- dr Dariusz Palacz oraz Piotr Zięba- Adwokaci województwa kieleckiego wobec przemian społeczno-politycznych w latach 1945-1989,
- Marlena Bodo- Aspekty prawne i społeczne procesów członków podziemia antykomunistycznego przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Kielcach,
- Marzena Grosicka- Śledztwo i proces ,,Armii Wolnej Europy,, przed Sądem Wojewódzkim w Kielcach,
- Bożysława Robertson- Zbrodnie sądów w PRL przeciwko dzieciom skazanych na śmierć lub więzienie rodziców,
- dr Zbigniew Bereszyński- Usłużni, zastraszeni, niepokorni. Postawy sędziów i innych pracowników wymiaru sprawiedliwości wobec systemu komunistycznego na przykładzie Śląska Opolskiego,
- dr Tomasz Chłopecki- Działalność Rady Adwokackiej we Wrocławiu w latach 1945-1952,
- Paweł Fiktus- Sąd Apelacyjny we Wrocławiu 1945- 1950,
- Michał Lasota- Zarys historii sądownictwa elbląskiego w latach 1945- 1951,
- Piotr Żywicki- Zarys historii sądownictwa elbląskiego w latach 1975-1989,
- Marek Budniak- Rola Wojskowego Sądu Rejonowego w Zielonej Górze w niszczeniu oporu zwykłych ludzi wobec władzy komunistycznej w latach 1950-1954- wybrane przykłady,
- dr Tomasz Toborek- Procesy trzech komend Konspiracyjnego Wojska Polskiego jak przykład instrumentalizacji prawa,
- Jerzy Autuchiewicz- ,,Skazany jest zaciętym wrogiem ludu polskiego,,- Kara śmierci dla Zygmunta Ojrzyńskiego w procesie "Startu",
- Elżbieta Jakimek-Zapart - Czy można kupić życie człowieka? Kulisy procesu IV Zarządu Głównego WiN,
- Dominik Radecki- Przestępcy graniczni przed Wojskowym Sądem Rejonowym w Szczecinie,
- dr Krzysztof Madej- Instrumentalizacji prawa i instytucji wymiaru sprawiedliwości w śledztwach oraz procesach dotyczących przestępstw gospodarczych w latach 1956-1970,
- dr Renata Knyspel-Kopeć- Procesy pokazowe przedstawicieli Kościoła katolickiego w 1953 r. w świetle doniesień prasy codziennej,
- Paweł Sztama- Prawnicy odpowiedzialni za zbrodnię sądową na gen. Bryg. Auguście Emilu Fieldorfie "Nilu" Próba portretu zbiorowego,
- dr Ryszard Śmietanka-Kruszelnicki- Prokurator Jan Wrzeszcz- niedokończona historia,
- dr Tomasz Domański- Nadużycie i przestępstwa w systemie sądownictwa wojskowego Polski Ludowej- przypadek chor. Antoniego Wachowicza,
- dr. hab. Anatolij Drabowski- Represyjna polityka władzy totalitarnej na Ukrainie w latach 40-50 XX wieku,
- dr Tomasz Pączek- Śledztwa aparatu specjalnego MO jako podstawa procesów politycznych funkcjonariuszy milicji- wybrane przykłady,
- Piotr Zalewski- Kultura organizacyjna formacji ochrony porządku publicznego w PRL- powstanie i struktura organizacyjna Milicji Obywatelskiej,
- dr Paweł Łabuz i dr Mariusz Michalski- Inwigilacja jako jedna z metod pracy operacyjnej organów bezpieczeństwa PRL oraz stanowiąca materiał dowodowy w postępowaniach sądowych,
- dr Adam Grajewski- Zastosowanie doświadczeń archeologii w kryminalistyce podczas poszukiwań miejsc pochówku oraz ekshumacji grobów ofiar represji,
- dr Adam Czarnecki- Działania organów wymiaru sprawiedliwości wobec chłopów w okresie kolektywizacji wsi na Pomorzu Środkowym w latach 1948-1956,
- dr Daniel Czerwiński- Wpływ oficerów śledczych na przebieg postępowania karnego na przykładzie WUBP w Gdańsku,
- Marta Paszek- Inwigilacja sędziów Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach przez funkcjonariuszy Informacji Wojskowej,
- prof. dr. hab. Jacek Dworzecki- Wybrane formy operacyjnej i dochodzeniowo- śledczej wykorzystywane przez funkcjonariuszy policji Republiki Czeskiej,
- dr. hab. Stefan Kocan- Rola Korpusu Policji w zwalczaniu korupcji na terenie Republiki Słowackiej.
Konferencja cieszyła się bardzo dużym zainteresowaniem oraz wzbudziła w uczestnikach chwile refleksji oraz własnych przemyśleń. Wyrażamy również ogromną nadzieję na dalszą współpracę z zewnętrznymi organizacjami w celu organizowania coraz to większej liczby takich konferencji.
Kamil Rębosz